تولد «خمینی ای‌امام» در جوار «سعدآباد»/ سرودی که بخشی از تاریخ شد

دریافت 920 KB

خبرگزاری مهر-گروه هنر-علیرضا سعیدی: ۴۲ سال است که هر زمان به بهمن ماه می‌رسیم، به طرز عجیب و غریبی حس نوستالژیکی در حافظه برو بچه‌های دهه ۶۰ که معدنی از خاطرات نوستالژیک آن دوران با تلخی‌ها و شیرینی‌هایش هستند، زنده می‌شود. گویی به اعتبار دورانی که همه اتفاقات و جریان‌ها رنگ و بویی دیگر داشت همه آنچه به خاطر داریم مانند یک فیلم سینمایی جذاب و خیره کننده در ذهنمان به نمایش در می‌آید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

انگار چشمان می‌شود عین تلویزیون‌های سیاه و سفیدی که گرچه فقط با دو شبکه یک و دو و یک کانال رادیویی مواجه بودند، اما خیلی از ما به قدری از آن شرایط خاطره ماندگار داریم که گویی هیچ چیز دیگر در ذهنمان باقی نمانده است. انگار زمستان آن دوران فارغ از روزهای پر برف و بارانی که برایمان داشت، نقش بسته با آذین بندی کلاس‌های مدرسه‌های درب و داغان با سرودهای فوق ماندگارش که حس و حال متفاوتی را برایمان رقم می‌زد.

خوب که به خاطر بیاورید تصاویر جذابی در ذهنتان نقاشی می‌شود، یاد ایامی که مدرسه‌های کسالت بار، با ناظم‌ها و معلم‌های خط کش به دستش فقط به اعتبار چند مناسبت ویژه برای ما قابل تحمل می‌شد. انگار ما مدرسه می‌رفتیم به اعتبار همین اتفاقات که یکی شان دهه فجر بود با انواع و اقسام برنامه‌هایی که از سوی مدیریت مدرسه‌ها در یک پروسه ۱۰ روزه به بهترین و رنگارنگ‌ترین و شیرین‌ترین شکل ممکن تدارک دیده می‌شد.

رویایی ۱۰ روزه که روز یازدهمش همه چیز به کسالت باری قبل بازمی‌گشت. حتی در دوران هشت ساله جنگ که هیجان دهه فجرش شورانگیزتر می‌شد. و قطعاً یکی از دلایل این شورانگیزی برای خیلی از ما همین سرودها و آهنگ‌هایی بود که یا در ایام منتهای به پیروزی انقلاب یا در سال‌های اولیه پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی ایران در خاطره‌سازترین شکل ممکن با هنرمندی بسیاری از بزرگان موسیقی ایران تولید می‌شد و به قدری در ذهن شنیداری مردم باقی می‌ماند که گویی مناسبت‌های مهمی چون دهه فجر فارغ از معانی استراتژیک و درون مایه اجتماعی‌اش که می‌توان ساعت‌ها درباره آن حرف زد، بدون این سرودها و آهنگ‌ها خاطره ساز تر نمی‌شد.

سرودهایی که در مومنانه‌ترین شکل ممکن اجرا شد و تبدیل به موزه‌های همیشه همراهی شد که قطعاً در خیل خاطرات ماندگار مردم این سرزمین فراموش نمی‌شود. شرایطی که غیر از مواردی بسیار استثنا هنوز شاهد تکرار آن در حوزه سرود و آهنگ‌های انقلابی نیستیم و با وجود تلاش‌های خوبی که در این عرصه صورت گرفته اما هنوز نتوانسته جای خالی این نواهای خاطره‌انگیز را پر کند.

در زمینه آسیب شناسی سرود و آهنگ‌های انقلابی مباحث و مصاحبه‌های متعددی طی سال‌های اخیر در رسانه‌ها منتشر شده که واکاوی و جستجو برای ارزیابی درست نقاط مثبت و منفی تولیدات این عرصه مجال دیگری را می‌طلبد. شرایطی که اگر به معنا و مفهوم مطلق کلمه دربرگیرنده انعکاس واقعیت‌های موجود با تکیه بر آموزه‌های علمی و اجتماعی حوزه موسیقی باشد شاید بتوان به نقطه روشنی برای بازگشت به دوران اوج تولید سرودهای انقلابی و اساساً آثار موسیقایی مرتبط با پیروزی انقلاب اسلامی و موارد مشابه رسید. اما آنچه به مناسبت فرارسیدن ایام دهه فجر امسال بهانه‌ای برای رجوع دوباره به این مقوله مهم و موثر اجتماعی شد، کندوکاوی دوباره و البته خاطره ساز برای معرفی برخی سرودها و آثار موسیقایی متناسب با دهه فجر است که گروه هنر خبرگزاری مهر را بر آن داشت تا در روزهای آتی نیم نگاهی دوباره درباره نحوه ساخت و تولید آن داشته باشد.

در اولین گام از سلسله گزارشات «بازخوانی مهر از سرودهای فجر» به سراغ سرود ماندگار «خمینی ای امام» سروده حمید سبزواری و آهنگسازی حمید شاهنگیان رفتیم که روز دوازدهم سال ۱۳۵۷ به محض ورود تاریخی بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی (ره) توسط عده‌ای از دانش آموزان نوجوان در فرودگاه مهرآباد تهران در حضور حضرت روح الله اجرا و از همان دوران تاکنون نیز تبدیل به یکی از ماندگارترین آثار مرتبط با ایام پیروزی انقلاب اسلامی شد.

وقتی محمدرضا شریفی‌نیا عضو گروه سرود «خمینی ای امام» بود

حمید شاهنگیان آهنگساز پیشگام موسیقی انقلاب در کتاب «برخیزید» با مصاحبه محمد جواد کربلایی و مرتضی فانی و تحقیق و تدوین روح الله رشیدی ضمن بیان توضیحاتی درباره تشکیل یک گروه سرود بزرگ با هنرمندانی نوجوانان انقلابی آن دوران و سرود «خمینی ای امام» توضیح داده است: مهم‌ترین سرودی که این بچه‌ها خواندند سرود «خمینی ای امام» بود. اما باید بگویم که نسخه اصلی این سرود مدتی قبل از تشکیل گروه بزرگ برمی‌گشت.

نسخه‌ای که با عنوان «خمینی ای امام» پشت نوارهای سخنرانی امام آمد، کار این جمع هفت هشت نفره بود. این نسخه در آرشیو تلویزیون هم نیست خمینی‌ای امام را اولین بار، خودمان باهمان گروه سرود پنج شش نفره حسینیه خوانده بودیم. آقای سبزواری دو تا شعر به من داد درباره حضرت امام. اسم امام هم در یکی از آن شعرها آمده بود، قرار شد روی این شعرها کار کنیم برای ساخت سرود. من این دو تا شعر را از ایشان گرفتم و با هم تلفیق کردم. بخش‌هایی از یک شعر را روی آن یکی شعر گذاشتم و شد سرود «خمینی ای امام». فکر می‌کنم «ز ما تو را درود، ز ما تو را سلام / خمینی‌ای امام، خمینی‌ای امام» را از یک شعرشان برداشتم و «ای مجاهد، ای مظهر شرف / ای گذشته ز جان در ره هدف» را از شعر دیگرشان. بعد روی این شعر ملودی گذاشته شد.

ملودی اولیه سرود را که ساختم، به آقای صبحدل نشانش دادم، آقای صبحدل بعد از اینکه گوش کرد، گفت: «حمید، چرا فرود می‌آیی؟» منظورش این بود که ترکیب ملودی به جای اینکه صعودی باشد، کمی فرود آمده است. خدا رحمتش کند آقای صبحدل را که من مدیونش هستم. این نکته‌سنجی‌اش یادآوری کند که حس حماسی سرود باید بیشتر باشد. دیدم نکته درستی می‌گوید. گفتم درست می‌گویید. رویش کار می‌کنم. فکر هم نمی‌کنم ملودی اولیه را غیر از آقای صبحدل کسی شنیده باشد.

بعد از این تذکر، تغییری در ملودی دادم تا آن اشکال را رفع کرده باشم. احساسم این بود که این طوری حماسی‌تر و صعودی‌تر شد. نسخه اولیه را گروه چند نفره خودمان اواسط دی ماه ۱۳۵۷ خواند. اعضای این گروه استعداد خواندن داشتند. اصلاً همه شان خواننده بودند. شمسایی خواننده بود، صبحدل خواننده بود، صالحی خواننده بود و محمدرضا شریفی نیا هم تئاتر کارکرده بود و می‌توانست از صدایش خوب استفاده کند. او سرود نمی‌خواند و فقط هر بند شعر را در فواصل خواندن سرود دکلمه می‌کرد. خلاصه همه صاحب تجربه بودند. بعد، چهار نفر دیگر (مرحوم ایلخانی با سه پسرش) هم به این جمع اضافه شدند. به درخواست مرحوم ایلخانی، رفتیم خانه ایشان تا آخرین تمرین‌ها را آنجا انجام دهیم.

تولید یک قطعه انقلابی در همسایگی کاخ سعد آباد

خانه آقای ایلخانی در نزدیکی کاخ سعدآباد بود. قبل از ساعت حکومت نظامی رفتیم آنجا. برای پیشگیری از انتشار صدا در اطراف خانه، درها و پنجره‌ها را کامل بستیم و پرده‌ها را کشیدیم. تا صبح مشغول تمرین و ضبط بودیم. صبح که شد آقای ایلخانی پسرش را فرستاد که نان بگیرد. برگشت و گفت صدایتان تا سر کوچه می‌آید. تازه متوجه شدیم که آن همه استتار و احتیاط، تاثیری نداشته و ما شب تا صبح، درست در همسایگی کاخ سعد آباد داشتیم «خمینی ای امام، خمینی‌ای امام» می‌خواندیم. لطف خدا بود که کسی متوجه صدای ما نشده بود.

نسخه‌ای که با عنوان «خمینی ای امام» پشت نوارهای سخنرانی امام آمد، کار این جمع هفت هشت نفره بود. این نسخه در آرشیو تلویزیون هم نیست. احتمالاً در آرشیو شخصی یا در مرکز اسناد انقلاب اسلامی موجود باشد. ما اوایل بهمن ماه برای استقبال از حضرت امام، این سرود را با بچه‌های بزرگ تمرین کردیم.

همان روزها که داشتیم که با بچه‌ها سرود خمینی‌ای امام را تمرین می‌کردیم، آقای سبزواری شعر دیگری به من داد و گفت: این را هم آماده کنید.» آقای سبزواری باهوش و آینده‌نگر بود. با همان تیزبینی‌اش، حساب کرده بود که اگر امام به کشور بیایند، اولین کاری که می‌کنند زیارت شهداست و اولین جایی هم که می‌روند. بهشت زهرا خواهد بود و ما باید برای آن لحظه کاری کنیم. با این محاسبه و پیش بینی شعر «برخیزید» را نوشته بود که در واقع دیدار امام و شهدا را روایت می‌کرد.

کد خبر 5135206 علیرضا سعیدی

منبع: مهر

کلیدواژه: سرود کمیته امداد امام خمینی دهه فجر حمید شاهنگیان سی و نهمین جشنواره فیلم فجر سی و نهمین جشنواره تئاتر فجر تئاتر ایران فیلم سینمایی موسیقی ایرانی سال نوای موسیقی ایران حسین مسافر آستانه فیلم کوتاه جشنواره بین المللی نمایش عروسکی تهران مبارک جشنواره فیلم فجر بهروز افخمی موزه هنرهای معاصر تهران دهه فجر جایزه سینمایی خمینی ای امام آهنگ ها دهه فجر بچه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۸۶۸۰۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اعلام آمادگی دفتر موسیقی برای همکاری با فضای دانشگاهی کشور

 به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نشست خبری جشنواره سرود فجر با حضور امیرحسین سمیعی مدیرکل دفتر موسیقی، حامد جلیلی مدیر دفتر سرود، حسین صیامی دبیر اجرایی جشنواره در سالن جلسات اداره کل موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد. 

 در بخشی از این نشست، مدیر دفتر سرود  درباره بخش جوایز گفت: ما برای هر بخش جوایز مختلفی تعیین کردیم، چیزی که تعیین شده تندیس جشنواره، یک لوح تقدیر و جایزه نقدی خواهد بود.

حامد جلیلی در ادامه گفت: چون این دوره اول است ظرفیت فقط برای ایران بود نگاه ما فراتر از ایران است طبق رصد ما گروه های سرود می توانند فرامرزها کار کنند.

سمیعی درباره ارتباط با دیگر هنرمندان فعال شهرستان ها گفت: این جلسات استانی فرصت خوبی برای شناخت ظرفیت ها است ، این ارتباط در شهرستان ها الان در حال شکل گیری است .

جلیلی در پاسخ به سوال خبرنگار آنا درباره مبلغ بودجه جشنواره گفت: ما عادت نداریم درباره بودجه صحبت کنیم گرچه کاملا گروه ها جهادی کار کردند، الان مبلغ دقیق نداریم.

جلیلی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار آنا درباره برپایی ادامه دار جشنواره گفت: بله جشنواره قرار است هر سال برگزار شود و انشالا این قسم هنر در مسابقات و جشنواره ها حضور داشته باشند.

سمیعی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار آنا درباره ارتباط با بدنه دانشگاهی کشور گفت: ما وقتی صحبت از بحث اکادمیک‌ می کنیم، یعنی این خلاها را احساس کردیم و یک پله جلو هستیم اما این سوال ذوابعاد است و این یکی از ابعاد است، ما از یک سو می توانیم برای مربیان و استعدادهای سرود کلاس های آموزشی طبقه بندی شده بگذاریم و دانشگاه اینجا می تواند کمک کننده باشد تا در یک ارتباط سازنده استعدادها معرفی شوند و این ظرفیت های گروهدهای کر بتوانند مبنای درسی قرار بگیرند و ما این امادگی را اعلام می کنیم که انی همکاری را با دانشگاه ها داشته باشیم.

سمیعی در ادامه در پاسخ به انتقادات به وضعیت سرود کشور گفت: ما همیشه منتقد شرایط و ساختار سرودی که وجود دارد هستم به باور من سرود یک اتفاق موثر است و می تواند بازگو کننده خیلی موارد باشد، اما در یک سردرگمی قرار گرفته است. اگر اینجا صحبت انتقادی نمیکنم به یک دلیل است که جشنواره مرکب حرکت است نه مقصد ، ما اینجا صحبت از اهمیت ابعاد اکادمیک می کنیم چون مشکلات ان را حس می کنیم و میخواهیم جبران کنیم تا این گروه ها را ترمیم کنیم.

جلیبی نیز اظهار داشت: تنها ارگانی الان با ما همکاری می کند مجموعه رسانه‌ای نهضت است و برای همکاری بیشتر با سایر نهادها  هم آماده هستیم.

سمیعی در پایان گفت: ما به یک راهبرد اجماعی در عرصه سرود کشور نیاز داریم و این بهترین اتفاق برای سرود است.

 این خبر در حال تکمیل است....

انتهای پیام/